Dokumente
historike Ligji
i Luftės Greqi Shqipėri Itali i
vitit 1940 Shkruan: Isuf B.BAJRAMI Gjilan, 27. II. 2008 Ligji i Luftės qė Greqia i shpalli
Shqipėrisė dhe Italisė, i cili ende nuk ėshtė shfuqizuar vazhdon ti ruajė
efektet e tij mbi ndėshkimin ndaj shqiptarėve. I vetmi shkak pėr tė cilėn
ėshtė penalizuar Shqipėria
nė kėtė sanksion tė gjendjes sė jashtėzakonshme ėshtė fakti qė
nėpėrmjet territorit Shtetit shqiptar marshuan nė vitin 40 ushtarėt fashistė
- italianė pėr tė pushtuar Greqinė! Nė kėtė ligj
pėrshkruhen me hollėsi sasia e pronave dhe pasurive, qė bllokohen si efekt
dėmshpėrblimi. Ndėrkohė nėpėrmjet neneve tė tij, pasqyrohet rruga gati e
pamundur pėr ti rikthye ato prona me komisione shtetėrore, qė do tė duhet tė
mblidhen pėr secilėn prej tyre, me praninė e ministrave dhe ekspertėve tė
zyrave tė shumta, tė cilėt ėshtė krejt e pamundur pėr ti ulur nė njė
tavolinė. Nė kėtė akt ligjor tė
Athinės ka sanksione edhe pėr pronat apo pasuritė italiane, qė sipas
Traktatit tė Paqes sė Parisit nė 1946, u sekuestruan pėrfundimisht dhe kaluan
nė dorė tė palės greke, si pjesė e dėmshpėrblimeve qė italianėt si vend
sulmues duhet tia paguanin Greqisė. Ēėshtja e pronave tė
bllokuara tė shqiptarėve vazhdon tė mbetet njė proces i ngrirė si vetė
procedura me kėtė Ligj. Pėr mė tepėr qė ky Ligj ėshtė bazamenti juridik edhe
i disa ligjeve dhe akteve tė tjera juridike e normative qė ka marrė Athina
pėr ēėshtjen e pronave tė shtetėzuara dhunshėm tė shqiptarėve qė nė fillimin
e viteve 40. Kjo procedurė qė ėshtė
ripėrsėritur kohė pas kohe, madje deri nė vitin 2006 ka pasur si synim
bllokimin e kėsaj pasurie qė arrin nė miliarda dollarė. GAZETA QEVERITARE E MBRETĖRISĖ SĖ
GREQISĖ
Pėrmbajtja Ligje detyruese Rreth akteve ligjore tė armiqve dhe
sekuestrimit tė pasurive armike. Rreth ndryshimeve dhe plotėsimeve tė
dispozitave tė organizimit sigurues tė rreziqeve tė luftės dhe ligjeve
detyruese. Dekret Rreth pėrcaktimit tė shteteve armike sipas
kuptimit tė ligjit detyrues nr. 1636/1940 tė Italisė dhe Shqipėrisė dhe zbatimit nė lidhje
me kėto shtete, tė dispozitave tė kėtyre ligjeve. LIGJE DETYRUESE - RAPORT MOTIVUES Rreth planit tė ligjit Detyrues,
rreth akteve ligjore tė armiqve dhe sekuestrimit tė pasurive armike. Drejtuar Lartmadhėrisė sė tij, mbretit Lartmadhėri Rėndėsi qė kanė tė gjitha
burimet ekonomike tė shtetasve tė palėve ndėrluftuese, gjatė zhvillimit tė
luftės bashkėkohore, u duk nga lufta e fundit botėrore, ku tė gjitha shtetet
ndėrluftuese dekretuan ligje me tė cilat bėhet e
pamundur shfrytėzimi i burimeve tė shtetasve tė armikut, tė prejardhura nga
pasuri qė ndodhen nė territorin kombėtar dhe ndalohet ēdo lloj akti juridik
nė favor tė shteteve armike ose tė shtetasve tė tyre. Kjo masė u mor edhe
gjatė luftės sė tanishme, pavarėsisht nga shtetet qė morėn pjesė nė tė. Me
paraqitjen e kėtij plani Pėr ligjin detyrues, dekretohet njė gjė e tillė
edhe pėr ne. Dispozita e planit nė njė pjesė tė madhe janė pėrsėritje e
ligjit 1073 tė vitit 1917, por tė plotėsuara me rrjedhimet qė kanė ardhur si rezultat i zbatimit tė kėtij ligji, me qėllim qė tė
pėrjashtohet ēdo veprimtari ekonomike direkte ose indirekte e shtetasve
armike nė shtetin tonė gjatė kohės sė luftės. Gjatė hartimit tė kėtij plani u
morėn gjithashtu parasysh edhe ligjet qė miratuan palėt e tjera ndėrluftuese.
Dispozitat e ligjit bėhen dispozita definitive dhe ēdonjėra prej tyre vihet
nė zbatim me dekretet mbretėrore tė botuara mbi bazėn e propozimit tė
kryetarit tė qeverisė dhe tė ministrit tė Financave. Plani i paraqitur synon nė
realizimin e qėllimeve tė lartpėrmendura, prandaj lutemi tė keni mirėsinė qė
ai tė gėzojė miratimin tuaj. Athinė, mė 08 nėntor, 1940
Ligji i Forcės Nr. 2636 1940 Rreth akteve ligjore tė armiqve
dhe sekuestrimit tė pasurisė armike Mbret i Grekėve Mbi bazėn e propozimit tė Kėshillit tonė tė Ministrave, vendosėm dhe
urdhėrojmė:
Armiq sipas kuptimit tė kėtij neni,
konsiderohen: a.
Shtetet, kryetarėt e kėtyre shteteve dhe personat juridike tė juridiksionit
shtetėror tė tyre, tė cilat pėrcaktohen secili nė veēanti si armik nėpėrmjet
Dekreteve Mbretėrore tė botuara me propozim tė Kryetarit tė Qeverisė, tė
Ministrit tė Punėve tė Jashtme, Ministrit tė Financave, sipas kuptimit tė
kėtij Ligji. b.
Persona fizikė, tė cilat kanė shtetėsinė e shteteve armike, sipas rastit a),
ose ata qė kanė banesė, ose banim tė pėrhershėm nė to. c.
Personat juridikė tė juridiksionit privat dhe ēdo bashkim personash, ose
pasurish, pėrderisa kanė qendrėn drejtuese tė tyre nė shtetet armike, sipas
rastit, ose janė nėn influencėn ligjore, ose ekonomike tė armiqve, sipas
kėtij neni. 2. Nuk janė armiq, sipas
kuptimit tė kėtij ligji, personat fizikė, tė cilat kanė fituar nėnshtetėsinė
e shtetit armik, por janė me kombėsi greke dhe
banojnė nė shtete tė huaja, ose shtet aleat. 3. Nė rast se ekzistojnė dyshime
nė lidhje me karakterizimin si armik tė cilitdo personi
ose bashkimi, sipas paragrafit 1, vendoset pas mendimit tė komitetit, sipas
nenit 19, tė Ministrave tė Financave dhe tė Ekonomisė Kombėtare, me vendim tė
pėrbashkėt tė tyre. Neni 2 1. Ndalohet dhe ėshtė i
pavlefshėm ēdo shkėmbim tregtar dhe ēdo marrėveshje midis personave,
pavarėsisht nga shtetėsia, qė banojnė nė Greqi, dhe armiqve, si dhe ēdo akt i administratės, ose akt i njėanshėm i personave qė
banojnė nė Greqi, pėrderisa pėr tė nėpėrmjet saj, fitojnė tė drejta, ose pėrfitojnė
armiqtė. 2. Aktet qė lidhen njė
gjashtėmujor para vėnies nė zbatim tė kėtij ligji, mund tė shpallen tė
pavlefshme me rrugė gjyqėsore, pas padisė sė
ushtruar, nga shteti, pas mendimit tė komitetit sipas numrit 19. Neni 3 Pėrmbushja nė Greqi e ēdo
veprimi ligjor dhe pėrmbushja e ēdo detyrimi kundrejt armiqve, pėr cilindo
arsye, ose pėrderisa nga pėrmbushja e tyre pėrfitojnė armiqtė bėhet me gjobė pavlefshmėrie kundrejt administratorit, sipas
nenit 12, dhe nė qoftė se ai nuk ekziston nė Arkėn e Depozitimeve dhe Huave
dhe ndalohet kryerja me cilindo mėnyrė direkte tė huadhėnėsit e armiqve.
Ndalimet nė nenet 2 dhe 3
kanė fuqi edhe pėr personat e familjes. Neni 5
Kapitulli B Neni 6
Letra me
vlerė dhe tituj tė tjerė tė ēdo lloji tė ndodhura nė Greqi, obligacione tė
shtetit grek, tė firmave, tė organizmave me selinė administrative tė tyre,
ose qendrėn e tyre nė Greqi, akoma edhe titujt pėrkatės tė ndodhura jashtė
shtetit. Para dhe lloje tė tjera pagese
tė ndodhura nė Greqi. Aksione tė firmave, tė cilat
kanė selinė administrative tė tyre ose qendrėn e shfrytėzimit nė Greqi,
pavarėsisht nga fakti nėse kėto aksione janė tė mishėruara nė letra me vlerė, ose jo, dhe nė qoftė se kėto mishėrime ndodhen
nė Greqi, ose jashtė shtetit. Kėrkesa ndaj debitorit me banesė, ose me banim tė pėrhershėm nė Greqi, ose
kėrkesa tė prejardhura nga shkėmbimet tė firmės tregtare nė Greqi. Tė drejta tė pasurisė
industriale dhe intelektuale, tė cilat mbrohen nė Greqi. Tė drejta mbi elementet pasurore
tė pėrshkruara nė pikat a-f. Tė drejta nga marrėveshjet rreth
elementeve pasurore tė pikave a-f. Ēdo element tjetėr pasuror i ndodhur nė Greqi. 2. Pėrjashtohen nga dispozita
e paragrafit tė mėsipėrm elementet pasurore, tė cilat u pėrkasin shtetasve
grekė me banesė, ose banim nė shtete armike.
Neni 9
Neni 10
Pronari i pasurisė armike.
Cilido qoftė sipas nenit 8 ėshtė sekuestrues provizor i pasurisė armike. 2. Ata qė sipas paragrafit 1
janė tė detyruar tė bėjnė deklaratė, duhet qė brenda njė muaji nga hyrja nė
zbatim e kėtij ligji, tė paraqesin te nėpunėsi i Shėrbimit Ekonomik Shtetėror
deklaratė tė hollėsishme nė dy kopje, pėr tė gjitha elementėt pasurore
armike, ose tė debitorėve tė tyre. Pėr kėtė deklaratė, nuk paguhet asnjė lloj
takse. 3. Afati i paraqitjes sė
deklaratės mund tė shtyhet me njė akt tė Ministrit tė Financave tė botuar nė
Gazetėn Qeveritare. 4. Ata qė paraqesin elementet
e pasurisė armike pas pėrfundimit tė afatit, pėrderisa nuk janė tė detyruar
tė bėjnė deklaratė, sipas dispozitave tė kėtij neni kanė tė drejtėn e pagesės
deri nė tre pėr qind tė vlerės sė tyre tė pėrcaktuar kundrejt kėtyre
elementėve me vendim tė Ministrit tė Financave. Neni 12 1.
Administruesit e pasurive armike nėn sekuestrim janė nėpunėsit e Shėrbimit
Ekonomik Shtetėror tė vendit ku ndodhet ēdo element pasuror. 2. Aty
ku janė shumė nėpunės tė Shėrbimit Ekonomik Shtetėror, administrator emėrohet
njėri prej tyre, me vendim tė Ministrit tė Financave. 3. Me vendim tė tė njėjtit
ministėr, lejohet tė emėrohen administratorė nė vend tė nėpunėsit tė
Shėrbimit Ekonomik Shtetėror, nėpunės tė tjerė shtetėrorė ose privatė nė
qoftė se ushtrimi i administrimit nga nėpunėsi Ekonomik Shtetėror, nuk ėshtė
ai qė duhet. Neni13 1. Administratorėt kanė pėr
detyrė gjetjen, regjistrimin, mirėmbajtjen dhe sipas destinacionit tė
zakonshėm, shfrytėzimin e pasurive tė sekuestruara, duke marrė pėr kėtė
qėllim gjithmonė masat e duhura, kanė pėr detyrė tė synojnė nė kėnaqjen e
kėrkesave tė sekuestruara, si edhe kėnaqjen e tė drejtave tė
tė tretėve, kundėr pronarit tė pasurisė sė sekuestruar.
Administratorėt fillojnė nga puna, me hyrjen nė zbatimi tė kėtij ligji, ose
me pėrcaktimin e pronėsisė tė pasurisė armike tė sekuestruar. 2. Administratorėt pėrfaqėsojnė
nė mėnyrė tė plotė, nė rrugė gjyqėsore dhe jashtėgjyqėsore, pronarin e
pasurisė sė sekuestruar brenda kufijve tė detyrave, tė pėrshkruara nė
paragrafin 1 dhe tek ata dhe vetėm tek ata, publikohen detyrimisht gjithnjė
dokumentet gjyqėsore ose jashtėgjyqėsore tė ēdo natyre, qė kanė tė bėjnė me pasurinė e pronarit. 3. Ēėshtjet qė kanė tė bėjnė me
administrimin e pasurive nėn sekuestrim, mendime tė Ministrit tė Financave,
tė botuara nė Gazetėn Qeveritare. Me tė njėjtat
vendime rregullohen ēėshtjet e funksionimit tė Shėrbimit Qendror, nė zbatimin
e kėtij ligji. 4. Pagesa e administratorėve pėrcaktohet
nga Ministri i Financave, pas dhėnies sė mendimit tė komitetit tė pėrshkruar
nga neni 19.
Ēdo pronar dokumentesh, librash
ose tė dhėnash, tė cilat janė tė nevojshme pėr gjetjen, pėrcaktimin, ose
administrimin e pasurive armike nė sekuestrim, sipas nenit 6, ėshtė i
detyruar ti vėrė ato nė dispozicion tė administratorėve, nė qoftė se ato
kėrkohen.
Kapitulli C Nga dispozitat e kėtij ligji
mund tė bėhen pėrjashtime me kushte, ose pa kushte,
me vendime tė pėrbashkėta tė Ministrit tė Financave dhe tė Ekonomisė
Kombėtare tė botuara nė Gazetėn Qeveritare, nė lidhje me disa kategori
aktesh, nė lidhje me disa persona ose disa akte.
1. Kushdo qė shkel dispozitat e
neneve 2, 3, 4, dhe 6, dėnohet me burgim deri nė dy vjet, ose me gjobė deri nė pesėqind mijė dhrahmi, ose me tė dy kėto
dėnime, nė qoftė se kėto akte nuk dėnohen me dėnim mė tė rėndė, sipas
dispozitave tė ligjeve penale tė pėrafėrta. 2. Trupi gjykues bashkė, me dėnimin,
mund tė urdhėrojė edhe konfiskimin e elementeve pasurore, tė cilat kanė tė
bėjnė me shkeljen. 3. Kushdo qė shkel dispozitat e
neneve 11 dhe 15 dėnohet me burgim deri nė gjashtė muaj, deri nė njėqind mijė
dhrahmi, ose me tė dy kėto dėnime, nė qoftė se aktet
nuk dėnohen me dėnim mė tė rėndė, sipas dispozitave tė ligjeve penale tė
pėrafėrta.
1. Pėr ndjekjen e zbatimit tė
kėtij ligji, pėr kontrollin e administratorėve dhe dhėnien e mendimit pėr ēdo
ēėshtje qė mund tė rezultojė nga zbatimi i kėtij ligji, krijohet njė komitet
i pėrbėrė nga njė Kėshilltar i Shtetit, ose Gjykatės
i Shkallės sė Lartė, tė Gjykatės sė Apelit, si kryetar dhe njė prej Profesori
ose Docenti ose i sė drejtės private, shtetėrore ose i sė drejtės
ndėrkombėtare tė Universitetit, ose i ndonjė shkolle tė lartė, tė cilėt
emėrohen nga plotėsuesit e Ministrit tė Drejtėsisė, prej njė punonjėsi tė
lartė tė Ministrisė sė Jashtme, njė punonjėsi tė lartė tė Ministrisė sė
Financave dhe njė punonjėsi tė lartė tė Ministrisė sė Ekonomisė Kombėtare, tė
emėruar nga Ministrat kompetentė bashkė me plotėsuesit e tyre. Sekretar
komiteti emėrohet njė punonjės i Ministrisė sė Financave, me
gradė tė paktėn tė klasit a dhe me vendim tė Ministrit tė Financave. Me
vendim tė kėtij Ministri mund tė emėrohet nė komitet njė punonjės i kėsaj
Ministrie dhe njė referues pa tė drejtė vote. Tek anėtarėt e komitetit dhe
tek referuesi jepen pėr seancė dyqind e pesėdhjetė dhrahmi dhe te sekretari njėqind e pesėdhjetė dhrahmi. 2. Gjithnjė tė ardhurat kesh nga
administrimi i pasurive tė sekuestruara, depozitohen nė njė llogari tė
veēantė, qė ruhet nė bankėn e Greqisė me titullin Llogari sekuestrimi i
pasurive armike dhe e cila lėviz me urdhėr tė Ministrit tė Financave, me
autorizim nga kryetari i komitetit, sipas nenit 1 tė kėtij ligji. Nga kjo
llogari paguhen tė gjitha shpenzimet pėr zbatimin e kėtij ligji 3. Deri nė fazėn e grumbullimit tė
njė sasie tė mjaftueshme, pėr pėrballimin nga shtetit dhe nga kredi tė
shėnuara nė bilancin e shpenzimeve tė Ministrisė sė Financave, tė cilat jepen
nga llogaria e pėrshkruar nė paragrafin mė lart.
2. Dispozitat e kėtij ligji
hyjnė nė zbatim plotėsisht, ose pjesėrisht me dekret mbretėror, i cili
botohet mbi propozimin e Kryetarit tė Qeverisė, tė Ministrit tė Punėve tė
Jashtme dhe tė Ministrit tė Financave, nga dita e botimit tė dekretit, ose
edhe me fuqi prapavepruese. Nė tė njėjtėn mėnyrė
pėrcaktohet, ose plotėsisht, ose pjesėrisht pėrfundimi i
zbatimit tė kėtyre dispozitave.
Ajis Tabakopullos; I. Dhurendis; A. Apostolidhis; I. Arvanitis;A.
Ikonomu;S. Polizogopullos;N.
Papadhimas;I. Spenxas;S.
Papavasiliu;P. Ikonomakos;K.
Burbulis;H. Lis;H.
Alivizatos;Th. Nikoludhis; J. Zafiropullos;K.Manjadhaqis;A. Xifos;M.
Qiriakopullos;K. Koxias. U verifikua dhe u vu vula e
madhe e shtetit Rreth modifikimit dhe plotėsimit tė
dispozitave nė lidhje me Organizmin Sigurues tė Rreziqeve tė Luftės dhe
Ligjeve Detyruese. Jeorjios B Neni 1
Tė trupave (anijeve dhe
mekanizmave), tė anijeve tregtare. Tė ēdo mjeti transportues, nėpėrmjet detit
ose tokės, qė transporton ēdo lloj ngarkese pavarėsisht nga destinacioni dhe
nga vlera e saj.
8. Nė rast se bėhet fjalė pėr
punėtorė deti tė huaj pėr llogaritjen e dėmshpėrblimeve tė lartpėrmendura,
merret parasysh rroga bazė e zakonshme e punėtorėve vendas, e specialiteteve
respektive, dhe jo rroga e punėtorit tė huaj, pėr tė cilėn ėshtė lidhur
marrėveshje, pėr ēdo rast konkret. 9. Nė dėmshpėrblimin pėr arsye
papunėsie tė nenit 4004, shtohen edhe shpenzimet e mbajtjes nė shtet tė huaj
tė personave, qė kanė shpėtuar nga mbytja e anijes, deri nė ditėn qė do tė
rikthehen nė atdhe, dhe shpenzimet pėr gjetjen e tyre, punė nė lundrime tė
tjera, por pėr ēdo rast, pėr njė kohė jo mė tė madhe se dy muaj nga mbytja e
anijes, pėrveē se nė raste tė jashtėzakonshme me vendim tė posaēėm tė
Ministrit tė Flotės Tregtare Detare, tė botuar pas mendimit tė Kėshillit
Drejtues tė Organizimit Sigurues tė Rreziqeve tė Luftės pėrcaktohet ndryshe. Athinė, mė 09 nėntor 1940
U verifikua dhe u vu vula e madhe e
shtetit Rreth pėrcaktimit, si armike tė shteteve
sipas kuptimit tė ligjit detyrues nr. 2636/1940 tė Italisė dhe Shqipėrisė dhe
vėnies nė zbatim nė lidhje me kėto shtete tė
dispozitave tė kėtij ligji.
Vėmė nė zbatim plotėsisht dispozitat e
ligjit tė mėsipėrm nė lidhje me kėto shtete prej
datės 28 tetor 1940. U ngarkojmė Ministrave tanė tė
Punėve tė Jashtme dhe tė Financave detyrėn e botimit dhe vėnies nė zbatim tė kėtij
dekreti. Athinė, mė 09 nėntor 1940 Andreas Apostolidhis
.. Isuf B.Bajrami: Ēėshtja ēame duhet zgjidhur drejt! |