Ish Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Shqiptare thotë:

MARRËVESHJA PËR KUFIRIN DETAR ME GREQINË

ËSHTË NË DËM TË SHQIPËRISË

L E T Ë R

Presidentit të Republikës së Shqipërisë Zotit Bamir Topi

Ministrit të Punëve të Jashtme të Shqipërisë Zotit Ilir Meta

Shkruan: Veli Llakaj * Tiranë - 16. 11. 2009

STOP RATIFIKIMIT TË MARRËVESHJES,QË CËNON SOVRANITETIN E SHQIPËRISË!

Para disa kohësh, ose më saktë më datën 9 Nëntor 2009 jam prononcuar, ndofta shkurt për disa probleme që kanë të bëjnë më integritetin dhe sovranitetin e Shqipërisë, nderin dhe dinjitetin e saj. Tani jam i detyruar t’ju drejtohem Ju që ta merrni në dorë këtë problem kaq delikat për çështje kombëtare shqiptare. Këtë herë këto po ua kërkojë si qytetar i thjeshtë, si ish Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë për 8 vjet në vitet 1974-1982, që diçka di për këto probleme, dhe të gjitha çështjet po i  trajtojë më ato ligje të asaj kohe. Si qytetar jam i fyer se Shqipëria po kthehet në mall tregu që u shitet tek të tjerët si pa gjë të keqe.

Ndërhyja e Greqisë ka filluar që me Ligjin Nr. 9046, datë 3.04. 2003, me “Ratifikimin e Marrëveshjes ndërmjet Ministrisë së Mbrojtjes të Republikës së Shqipërisë dhe Ministrisë së Mbrojtjes Kombëtare të Republikës së Greqisë për ndërtimin e godinës dhe të mjediseve të akomodimit të personelit, si dhe thellimin e kanalit hyrës dhe te basemit të Bazës Detare të Bishtit të Pallës”.  Shtysa që t’ju drejtohem Ju është një shqetësim tjetër që e kam lexuar më datën 10 Nëntor në “Gazetën Shqiptare” ku thuhet: “Në 24 janar 2008, qeveria Berisha i paraqiti për miratim Kuvendit projektligjin: “Për kontrollin dhe mbikëqyrjen e kufirit shtetëror”. “Drafti që ka hyrë në fuqi në datën 1 mars 2008, sanksionon në nenin 53 të tij se “Ligjet nr.8771, dt. 19.4 2001 “Për kufirin shtetëror të Republikës së Shqipërisë”….

Në këtë Ligj nuk përfshihet asnjë distancë për tregimin e kufirit shtetëror, veçanërisht për ujërat territoriale dhe ujërat e brendshme, për ushtrimin e sovranitetit si dhe për paprekshmërinë e kufirit… Në këtë kuptim Shqipëria është një han pa porta, por edhe pa derë e dritare që të hyjë e të dal kush të dojë, të zaptojë tokë, ujë dhe hapësirë ajrore kur të dojë e si të dojë! Këtë do ta quaja një turp dhe poshtërim që i bëhet Shqipërisë.

Ju do ta shikoni që unë nuk i referohem fare këtij Ligji që shkruhet e përshkruhet këtu, por vetëm Ligjeve të vjetra të asaj kohe. Dhe praktikisht për këtë çështje i referohem, Dekretit të Presidiumit të Kuvendit Popullor të Shqipërisë Nr. 5384, datë 23. 02.1976, që jo vetëm është ‘mot a mot’ me Ligjin Nr. 8771, datë 19.04. 2001, po ka dhe ndonjë pasaktësi. Ju lutemi verifikoni të gjitha Ligjet që janë miratuar për problemet kardinale mbi fatet e Shqipërisë, të cilat nuk kanë asnjë ndryshim.

Kufijtë e ujërave detare të Shqipërisë kanë ekzistuar dhe kanë qenë paprekshëm dhe të pakontestueshëm nga askush deri më sot.Duke u nisur nga polemikat që janë hapur lidhur me kufirin detar të Republikës së Shqipërisë, midis shteteve kufitare bregdetare, është i pafalshëm mendimi që ne, nuk kemi pasur kufi detar dhe ai duhet caktuar tani...Ky mendim është sa i gabuar aq dhe ofendues për shtetin tonë. Unë nuk do të merrem aspak me anën teknike të problemit, por vetëm më anën ushtarake dhe mbrojtjen me rigorozitet të së drejtës së kufijve të Republikës së Shqipërisë. Duke qenë 10 vjet Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Shqiptare, mund t’ju deklaroj me përgjegjësi se kufijtë tanë tokësor, ajror dhe detar janë mbrojtur sipas konventave, vendimeve dhe ligjeve të shtetit, dhe kanë qenë të paprekshëm dhe të pakundërshtueshëm nga çdo shtet dhe organizatat ndërkombëtare. Profesori i nderuar Myslim Pashaj, ish drejtor i Institutit të Topografisë së Ushtrisë shqiptare, ka nxjerrë shumë fakte dhe tash mund të them se ai është një ekspert i kësaj fushe që kërkon të mbrojë me këmbëngulje jo egon e tij profesionale, por nderin dhe dinjitetit e vendit të tij, që askush të mos na marrë nëpër këmbë, ose të na bëjnë të paditur dhe të na e hedhin me lajka, presione apo oferta …

Unë personalisht e mbështesë fuqishëm idenë, dhe provën që sjell koloneli në rezervë prof. Myslim Pashaj. Marrëveshja në fjalë dhe debati i hapur nuk mund të mbyllet pa një diskutim, konsultë transparencë dhe prova bindëse për secilën palë në debat. Ndryshe po të miratohet një marrëveshje e tillë kaq me ngut, mundet që  nesër të akuzohet si tradhti kombëtare, si ajo e Shën Naumit që shiti Ahmet Zogu serbëve dhe ne sot ja shesim grekut. Ka apo s’ka marrëveshje, kjo nuk është shumë e rëndësishme. Ne duhet të diskutojmë ka, apo s’ka kufi detar, ka apo s’ka kufi tokësor, janë mbrojtur apo nuk janë mbrojtur ashtu siç janë përcaktuar kufijtë deri më sot. Kufijtë e Shqipërisë janë mbrojtur mbi bazën e ligjeve të shtetit shqiptar, të cilët jam i detyruar që disa prej tyre t’i citoj.

Për këtë unë po sjell vetëm disa shembuj tepër simbolik midis shumë të tjerëve për të kuptuar të vërtetën e kësaj çështje që po debatohet. Nuk jam arbitër që t’i jap këtij apo atij të drejtën absolute, se këtë fjalë duhet ta thonë specialistët, ekspertët, juristët, historianët, akademikët etj, etj.

Si është ruajtur bregdeti shqiptar

Nga sa u tha më lart këto kufij ujor janë mbrojtur me fanatizëm dhe pa ekuivoke. Rregullat kanë qenë strikte, ato vrojtoheshin, pelengoheshin, përcaktoheshin distancat dhe patrulloheshin me forca të armatosura në këtë mënyrë: Me t’i diktuar mjetet lundruese luftarake të huaja që afroheshin në ujërat tona territoriale, me njëherë nxirrej një çift katër silurues që lëvizte paralele me anijet e huaja në formën e shoqërimit deri sa të dilnin jashtë ujërave të Republikës së Shqipërisë. Po kështu paralelisht mbi anijet e huaja fluturonte një çift avionësh reaktiv gjuajtës bombardues që po kështu lëviznin mbi to deri sa të dilnin jashtë ujërave tona. Ky ishte një rregull i prerë dhe zbatohej me fanatizëm.

Me këtë kufi nuk kemi pasur asnjë incident, provokim apo kundërshtim. Por mbi kalimin e paligjshëm të kufirit ka ndodhur që kemi hapur edhe zjarr, kapur e shoqëruar anijet e huaja deri në bazat tona dhe më vonë sipas marrëveshje janë liruar… Shtrohet problemi se nuk kemi pasur marrëveshje me grekët për ujërat detare. Po është e vërtetë, por me Greqinë nuk kemi marrëveshje as për kufirin tokësor, por piramidat janë, dhe kufiri është ruajtur me fanatizëm, donin apo nuk donin grekët. Mendoj se me grekët nuk kemi rënë asnjëherë dakord për marrëveshjet se ai ka akoma gjallë “ligjin e luftës” dhe kërkon Vorio-Epirin, akoma sot e kësaj dite. Që të bëhet një marrëveshje me shtetin grek, për varrezat, manastiret, kufirin tokësor, apo detar, hapi i parë duhet kërkuar heqja e ligjit të luftës dhe mbas kësaj bëhen marrëveshjet. Konventa e Kombeve të Bashkuara “Mbi të drejtat e Detit” është  firmosur më 10 Dhjetor 1982, dhe ka hyrë në fuqi më 16 nëntor 1994, pra pas 12 vjetësh. Kurse ne me Greqinë e duam brenda 2-3 muajsh një marrëveshje. Pse? Ç‘është kjo ngutje me kaq urgjencë? Mos kemi frikë nga ligji i luftës se po na bën presion që të na sulmojë! Pyetja mund edhe të shtrohet: Pse nuk ka marrëveshje Turqi-Greqi, kur të dy vendet janë anëtar të NATO-s?

Rruga e zgjidhjes

Mendoj se këtë problem duhet ta marrë në dorë për diskutim Presidenti i  Republikës. Prandaj, një nga këshilltarët më kryesor të Presidentit, me përfaqësues nga ministritë e Jashtme, e Mbrojtjes (FLD) e Telekomunikacionit, Peshkimit, me specialistë, ish-kuadro të lartë të FLD në vite, të Institutit të Topografisë në vite, Hartografë nga Akademia e Shkencave, përfaqësuesit që kanë marrë pjesë në këto marrëveshje në vitet 1977 dhe 1984, etj. etj. të mblidhen, dhe mbi bazën e këtyre diskutimeve konstruktive mbi bazën e tabanit kombëtar shqiptar të paanshëm të formulojnë këtë marrëveshje. Të merren të gjitha dokumentet e ministrisë së Jashtme, të Brendshme, Mbrojtjes si dhe studimet e viteve ‘83-‘84 të bëra nga komanda e FLD për ujërat detare dhe leverdinë e tyre nënujore me naftë e gaz, hartat përkatëse të marrëveshjeve midis shtetesh dhe ato të miratuara nga shteti shqiptar, platformat studimore për përcaktimin në milje ujërave detare.

Presidenti i Republikës duhet të dëgjojë me shumë kujdes palët dhe të jap prononcimin e tij. Këto e të tjera ide, mendime e propozime do të na çonin në një rrugë të drejtë për të mbrojtur me nder e dinjitet shtetin Shqiptar. Dhe vetëm pas kësaj kjo çështje mund të shtrohet për ratifikim në Parlamentin shqiptar.

* Autori ishte Ish Shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Shqiptare në vitet 1974-1982