Nė fokus

 

KUVENDI I SHQIPĖRISĖ SHTYN PA AFAT RATIFIKIMIN E MARRĖVESHJES SHQIPĖRI - GREQI, PĖR PĖRCAKTIMIN

E KUFIRIT DETAR

 

 

      Pas presionit tė vazhdueshėm mediatik, parlamenti shqiptar shtyn pa afat ratifikimin e marrėveshjes pėr pėrcaktimin e kufirit detar mes Shqipėrisė dhe Greqisė. E parashikuar pėr tė kaluar nė seancėn plenare tė sė hėnės, nė datėn 19 tetor, marrėveshja tanimė nuk ekziston nė axhendėn parlamentare. Nė tė nuk shkruhet asnjė rresht pėr ditėn se kur do tė bėhet ratifikimi i saj. Marrėveshja pėr pėrcaktimin e kufirit detarė me Greqinė, qė u firmos mes dy qeverive nė 27 prill 2009 u bė e njohur pas publikimit tė fakteve tronditėse nga “Gazeta Shqiptare”, e cila ishte e para media nė vend qė zbuloi se nga ky pakt me Athinėn cenohej rėndė sovraniteti territorial i vendit.

 

      Nė disa numra rresht, ‘GSH’ vėrtetoi asokohe se qeveria Berisha i kishte dhuruar Greqisė nėpėrmjet nėnshkrimit tė kėsaj marrėveshjeje njė sipėrfaqe tė madhe ujore nė detin Jon. Fakti i pretenduar do tė vėrtetohej vetėm pak muaj mė vonė nga ish-drejtori i Institutit tė Tipografisė Ushtarake tė Shqipėrisė, koloneli Myslym Pashaj, me gradėn shkencore “Kandidat i shkencave”, dhe i laureuar me titullin “Mjeshtėr kėrkimesh”.

 

      Nė 28 shtator 2009, ‘GSH’ botoi ekskluzivisht studimin prej 117 faqesh tė kolonelit Pashaj, sipas tė cilit nga kjo marrėveshje cenohej rėndė sovraniteti territorial I Republikės sė Shqipėrisė, me 354.4 km2 sipėrfaqe ujore nė detin Jon. Publikimi i kėtyre fakteve tronditėse ngjalli menjėherė reagimin e ekspertėve mė tė njohur nė vend tė sė drejtės ndėrkombėtare, tė ushtarakėve shqiptarė si edhe tė 72 shoqatave atdhetare-kulturore, qė I kėrkuan Kuvendit mosratifikimin e marrėveshjes shqiptaro-greke pėr delimitimin e kufijve detarė.

 

      Nė datėn 25 qershor, Komisioni Parlamentar i Ligjeve e miratoi kėtė marrėveshje nė njė mbledhje “tė fshehtė”, ku media nuk u thirr tė ishte e pranishme. Pak ditė mė vonė, ‘GSH’ do tė zbardhte tė plotė procesverbalin e kėsaj mbledhjeje, ku drejtoresha e Institutit Gjeografik tė Ushtrisė, Miranda Zeka deklaronte “mungesėn e hartės sė kufirit tė ri tė pėrcaktuar nė kėtė marrėveshje”.

 

      Faktet dhe argumentet bindėse qė pasqyroheshin ēdo ditė nė faqet e “Gazeta Shqiptare” qė apelonin nevojėn e mosratifikimit tė marrėveshjes nė Kuvend, nxitėn edhe reagimin e opozitės. Kreu i Partisė Socialist, Edi Rama nė njė prononcim pėr mediat bėri njė falenderim tė posaēėm pėr ‘GSH’ dhe deklaroi ngritjen e njė grupi pune me ekspertė qė do tė merreshin me ankimimin e kėsaj marrėveshjeje nė Gjykatėn Kushtetuese. Hap, i cili pritet tė zyrtarizohet ditėn e sotme.

 

      Partia Socialiste dhe parti tė tjera tė opozitės ( tė majtė e tė djathtė) do tė paraqesin tė martėn nė Gjykatėn Kushtetuese ankimimin e marrėveshjes pėr kufijtė detarė midis Shqipėrisė dhe Greqisė. Marrėveshja ėshtė nėnshkruar nga shtatė parti tė majta e tė djathta, ndėrsa nė kėtė marrėveshje nuk ėshtė pėrfshirė PBDNJ. Marrėveshja Shqipėri-Greqi pėr kufijtė nuk do tė shqyrtohet nė tri javėt e ardhshme, pasi nuk ėshtė pėrcaktuar nė kalendarin trejavor tė parlamentit. Ndėrkohė nga Kuvendi nuk bėhet e ditur se kur do tė ratifikohet kjo marrėveshje e shumėpėrfolur javėt e fundit nė media. Marrėveshja ishte parashikuar pėr t’u shqyrtuar nė seancėn plenare tė sė hėnės, nė datėn 19 tetor, por nė axhendėn trijavore tė Kuvendit kjo marrėveshje nuk figuron si ēėshtje pėr shqyrtim. Megjithatė, ankesa e hartuar nga ekspertėt e PS ndaj marrėveshjes do t’i paraqitet tė martėn Gjykatės Kushtetuese, sė cilės i kėrkohet interpretimi i ligjshmėrisė sė marrėveshjes.

 

      Konstitucionalistja, Aurela Anastasi, tha dje se marrėveshja pėr kufirin detar e Shqipėrisė me Greqinė do tė pezullohet, pėr aq kohė sa Gjykata Kushtetuese do tė shprehet pėr tė pas ankimimit tė Partisė Socialiste. Anastasi u shpreh dje se kjo ēėshtje mund tė lėrė shteg pėr interpretim, pasi asnjė nga 7 firmėtarėt nuk janė deputetė tė betuar nė Kuvend. Kėrkesa pranohet, nėse nė statutin e tė paktėn njė prej partive ankimuese ėshtė e sanksionuar mbrojtja e interesave kombėtare. “Partia politike ėshtė njė subjekt qė mund ta vėrė nė lėvizje Gjykatėn Kushtetuese. Megjithatė, nė lidhje me legjitimitetin e kėtij subjekti pėr tė paraqitur kėtė kėrkesė konkrete shprehet vetė Gjykata Kushtetuese. Ėshtė organi kompetent qė shqyrton legjitimitetin e subjektit qė vė nė lėvizje Gjykatėn Kushtetuese.

 

      Automatikisht ligji organik i Gjykatės Kushtetuese ka parashikuar pezullimin e procedurave deri nė ēastin qė Gjykata Kushtetuese do tė shprehet mbi kushtetutshmėrinė e marrėveshjes ndėrkombėtare. Kushtetuta vetė ka parashikuar njė kontroll apriori, pėrpara ratifikimit pėr marrėveshjet ndėrkombėtare. Kjo nuk ėshtė njė procedure e njėjtė me ligjet e brendshme tė vendit, pasi ligjet kontrollohen pėr pajtueshmėrinė e tyre me Kushtetutėn, vetėm pasi kanė hyrė nė fuqi. Pra, vetėm pėr ligjet e brendshme Kushtetuta ka parashikuar njė kontroll tė kushtetutshmėrisė a posteriori”, - tha konstitucionalistja, Aurela Anastasi.

 

(Pashtriku.org. 16. 10. 2009)