Nė 130 vjetorin e Lidhjes
Shqiptare tė Prizrenit LIDHJA SHQIPTARE -
AMANETI I BREZAVE PĖR TĖRĖSINĖ E
SHQIPĖRISĖ Shkruan: Ferit RAMADANI Kėrēovė, 08. 06. 2008
Epopeja legjendare pėr mbrojtjen e tėrėsisė sė Atdheut nga
armiqtė e shumtė, i mbushi 130 vjet kushtrimi pėr ta realizuar Programin
madhor tė Rilindjes Kombėtare Shqiptare! Lufta kėmbėngulėse e saj u pėrball
me vullkane e stuhi rrebeshesh qė ranė mbi shqiptarėt, nga armiqtė e shumtė
qė deshėn t'ua cėnojnė skajshmėrisht lirinė dhe t'i nėnshtrojnė sipas
skenarėve tė nėnshtrimit, qė nė tokėn e Arbėrit tė zhvilloheshin
gjymtyrėt e xhelatėve perandorė, siē ishin dhe mbetėn kaurroshkinia sllave tė
njohur si Crno Srbo Mako sllavi ! ·
Foto: Kuvendi
i Lidhjes Shqiptare tė Prizrenit, mė 10.VI.1878 ·
Foto: Bashkimi
i shqiptarėve mė 10 qershor 1878 Ata me orgji tė ndryshme iu vėrsulėn dhe e
goditėn, e vranė dhe e dogjėn shumė herė Arbėrinė! E ndanė dhe e sakatosėn! E
fyen ndėrgjegjen e shqiptarit kudo qė ish, por se mposhtėn se ai, gjithmonė u
ngrit nga pasojat pėrherė mė i fortė dhe me ndjenjėn e shqiptarisė luftoi
kundėr Perandorive qė sollėn Traktatet e robėrisė qė nga Shėn Stefani e
deri tek Rambuje e Marrėveshja Karikaturė - Kornizė e Ohėrit ! Lidhja
Shqiptare e Prizrenit qysh nga 10 qershori 1878, u shndėrrua nė jehonė e
kushtrim se si duhet tė bėhet legjitime e drejta natyrore e Tėrėsisė sė
Atdheut - Shqipėri, e ndarė si mė zi, dhe me pasojat qė shqiptarėt pėsuan nga
pėrndjekjet, burgosjet dhe vrasjet e shumė natyrave, nga Traktati famėzi i
Shėn Stefanit e deri sot! Qysh
atėherė e deri sot, pėr 130 vjet pėrballen Abdylat, Mic Sokolat, Sulejman
Vokshėt, Sefė Kosharet pėr ta mbrojtur e pėr t'i dalė zot asaj Cope tė
Atdheut qė iu vėrsulėn ta pėrpijnė si hijenat kaurroshkinia sllave me ēetnikė
e me vojvoda , tė pėrkrahur edhe nga dobiēėt e tjerė ortodoksė! E shqiptarėt,
prej pushtimit tė Sulltanit dhe Portės sė Lartė ranė nė kthetrat e kryqit
serbosllav, i cili, u shfaq si diktat pėr ta zhdukur qenėsinė shpirtėrore dhe
fizike tė shqiptarėve! Pėr kėtė arsye, Lidhja Shqiptare, e shqetėsuar deri nė
kulm, u bė baza e organizimit tė veprimtarisė pėr ta mbrojtur shqiptarinė ! Nė
pėrballje tė ashpra me tiranėt e shkinokaurrisė, ajo eci drejtė pėrparimit! Nė
optikėn e saj pati gjithmonė njė sintezė historike e cila, ėshtė ndeshur me
pikėpamjet e nihilistėve, shovenistėve dhe pushtuesve tė ndryshėm tė
cilėt me dinakėri ia ndanė dhe ia prenė Arbėrisė gjymtyrėt e vet. Qysh
atėherė, nė globin tokėsor, trungu shqiptar i ndarė kullon gjak e vrer. Njė
copė skelet - Shqipėri, mbeti tė blerojė e vetmuar qė nga 1912 e
kėndej, duke e kėrcėnuar ta mbjellin me farėn e kaurrofillisė bizantine! Sa
pėrmasa tė Atdheut u bėnė poligone pėrndjekjeje dhe pastaj u shpėrndanė si
dhurata dhe hise sipas dėshirės sė Fuqive tė Mėdha tė shprehura nė Kongresin
e Berlinit! Ishin ato tokat shqiptare tė nxjerra nė pazarin e zi tė politikės
qė me dredhi i mori Cetina, Sėrbia, Greqia...! Ishin ato tendencat e
rrėnimit kundėr ndjenjės shqiptare, qė tokat e saj dhe shqiptarėt
tė bijnė pre e pushtimit nė Plavė e Gusi, nė Kosovė, nė Pollog e Pellagoni,
nė Prevezė, Artė, Janinė e Ēamėri, qė pėrjetuan dhunėn terrorin dhe veprimin
reaksionar tė pėrkrahur nga Carėt e Rusisė! Pėr
kėtė krerėt e Lidhjes Shqiptare ishin tė indinjuar thellė, ndaj u ngritėn
kundėr Vendimeve tė Kongresit tė Berlinit qė padrejtėsisht i
la nėn thundrėn e pushtuesve mbi 100 000 kilometra katror tė Arbėrisė!
Kėrkesat e Lidhjes Shqiptare tė Prizrenit, u bėnė karakteristikė e
kėmbėngultėsisė se si kundėrshtohet shkėputja e
territoreve, dhe si nuk ndalet sė frymuari ideja pėr bashkimin dhe pavarėsinė
e trojeve shqiptare. Edhepse kishte karakterin ēlirimtar, nėpėr shumė
momente ajo u pėrball me shpifje duke e paraqitur si
rrymė me program ideologjik dhe me karakterin islamik! Lidhja shqiptare ishte, ndaj u bė edhe
arenė e njė humanizmi evropian e ndėrkombėtar! Ajo edhe mėtutje kėmbėnguli
duke pasur rolin aktiv tė ndreqjes sė gabimeve dhe korrigjimin e
historiografisė pėr gjeostrategjinė dhe vlerat e popujve ballkanikė, por, atė
e goditėn popujt reaksionarė, qė ia futėn flakėn Ballkanit, dhe pastaj, u
ēorrėn se janė pėr respektimin e tė drejtave dhe lirive kombėtare! Pothuajse
gjatė gjithė kėtyre viteve qė nga themelimi i saj, ajo u qėndroi gjithė
qerthujve tė vlerėsimeve reaksionare, dhe me
faktografinė e arsyes doli nė rrugėn e mbarė ku obcioni politik dhe kufizimi
i kornizės sė vlerės sė Pavarėsisė ėshtė ma afėr se kurrė ! Lidhja Shqiptare e Prizrenit ėshtė bėrė arteria
e pėrherėshme dhe mė kryesorja qė i lidh gjithė pjesėt dhe gjymtyrėt e
Atdheut! Prej asaj kanė dalė alternativat e veprimit dhe mbrojtjes shqiptare.
Ajo ėshtė bėrė burimi i rrjedhave dhe mund tė konsiderohet si
kompleks i ngritjes sė faktorėve shqiptarė qė dalin sė bashku me kėrkesa pėr
liri, bashkim e pavarėsi, sepse ata qė e formuan, ishin tė gatshėm deri
nė vetėflijim, ta mbrojnė tėrėsinė e Atdheut, poashtu siē janė tė gatshėm
brezat ta mbrojnė edhe me luftėn e armatosur! Nė kėtė dimension populli shqiptarė ka
dhėnė bijtė e vet legjendarė pėr tė cilėt gjeostrategjia dhe historiografia e
trimėrisė ka shkruar shumė vlerėsime pozitive! Prej tyre, janė mahnitur nė
arenėn ndėrkombėtare shumė mekanizma dhe si
rezultat i asaj mahnitjeje, shqiptarėt e kanė fituar edhe simpatinė dhe
pėrkrahjen e tyre pėr tė kėmbėngulur drejtė Bashkimit dhe Pavarėsisė ! Nė rrethana tė ndėrlikuara tė politikės
dhe ideologjisė, Lidhja Shqiptare Kombėtare tė shpeshtėn ėshtė ndeshur me
kushtet e rėnda tė agonisė mesjetare. Reaksioni i
egėr dhe ofanziva e kryqėzatave bizantine sllave, dhe shovenizmi ballkanik tė
pėrkrahur nga carorusia Putinase ka dashur ta nėpėrkėmbė ndėrgjegjen e
Lidhjes Shqiptare! Gjithė ajo strukturė e pushtimit qėndroi nėn njė ombrelė
qė i realizonte interesat e pėrbashkėta duke bashkėpunuar e shpėrndarė trojet
shqiptare. Edhe mė vonė qė nga 1940 deri mė 1978, ku u mbushėn 100 vjet tė
veprimit tė Lidhjes Shqiptare, tė njėjtit pushtues me
tė njėjtėn platformė tė sllavokaurrisė i pėrndoqėn dhe i vranė rilindasit
pėrparimtarė tė Kosovės! I mbushėn burgjet e Goli Otokut, Gradishkės,
Idrizovės...! Vargane tė demokratėve dhe
iluministėve i mbyllėn tė kalojnė vitet e rinisė vetėm e vetėm, ta mbajnė nėn
kthetra kauzėn shqiptare. Por, ajo u bė karakteri i notės
revolucionare dhe gjithkah ndezi flakadanin drejt ēlirimit! Dilnin pėrpara
Abdyli e Mici, Sulejman Vokshi e Sefė Kosharja dhe pėrballeshin me epokėn
para gjyqit! Ashtu siē pėrballeshin pas njė shekulli Adem Demaqi, Jusuf
Gėrvalla, Abedin Hyseni, Avni Elmazi, dhe Baca i
shkencės pėr ligjėsinė e shqiptarisė Ukshin Hoti...! Po si ata legjendarėt e
dalur nga legjenda edhe Baca Adem Jashari, kryekomandanti i
Ushtrisė ēlirimtare tė Shqiptarėve! Hamza, Fehmiu e Xheva, Agimi e tė tjerė...! Pėr trupin e Atdheut tė robėruar, pėr
ēdo katror tė saj, kanė rėnė heronjtė legjendarė! Nga bima e djallit pushtues
tė shkinokaurrisė sllave, shqiptarėt me dredhi janė
vrarė e janė djegur, janė vjedhur e dhunuar deri nė barbari! Po e njėjta
praktikė bizantine ėshtė prezente edhe pas 130 vjetėve nga formimi i Lidhjes
Shqiptare Kombėtare! Gjymtyrė tė pėrdala e kanė ngatėrruar qenėsinė
shqiptare edhe kur sjellin vendime e harrojnė datat kombėtare, edhe kur hyjnė
nė garė pėr tė krijuar struktura funksionale qė ta mbrojnė atė pak hise tė
krijuar amalgam bashkėjetimi me robėruesit ! Pėr trungun etnik tė
shqiptarėve, bijtė e saj pėrballen edhe nė baushtellėt e Evropės, edhe nė
restoranet e Amerikės, edhe nė burgjet sllave. U pėrballėn nė Preshevė e
Bujanoc. Nė Likovė e nė Tetovė! Por me tė njėjtėn
strategji amalgamėt dhe gjymtyrėt e pėrdalura me ndėrkombėtarė e me
shkinokaurri ranė nė ujdi tė marrėveshjeve, kipca tė Shėn Stefanit! E me to,
shfarohet prezenca e shqiptarėve qė duhet tė veprojnė tė nėnshtruar! Me ato projekte u veprua nė Nish, Leskoc dhe Vranjė. Ashtu
veprojnė nė Kumanovė, Pėrlepe e Manastir! Ashtu vepruan nė Konicė,
Janinė e Prevezė. Me ato kipcMarrėveshje tė Shėn
Stefanit : Njėqindmijė kilometra katrorė, njėqind e
tridhjetė vjetė robėri! Prandaj, tė kanė dalė bijtė e shqipes,
dalin e do tė dalin, t'i shėrojnė plagėt e
robėrisė duke ia mbledhur tėrėsinė Atdheut tė coptuar e tė nėnshtruar! Edhe
nė beteja! Edhe nė tryeza marrėveshjesh! Por djajtė, djaj mbetėn sėrish! Ribashkimi i kėtyre Traktateve famkėqij
kurrė nuk ėshtė bėrė pa i krijuar rrethanat qė flasin pėr tragjedi! Nėpėrmes
granatimeve, flakės e zjarrit, dhunės, vjedhjes e terrorit, grabitqarėt e
tokave shqiptare , gjithmonė kanė vepruar pa e pasur
kujdesin dhe mirėkuptimin! Megjithatė shqiptarėt duke e pasur idenė dhe
konsideratėn pėr Pavarsi dhe Bashkimin, kanė dalė ballėpėrballė gjithė kėtyre
makinerive vrastare dhe e kanė bėrė kėrkesėn legjitime. Aksionet vrastare,
diplomacia dhe propaganda shoveniste kurrė nuk i ka shembur. Ashtu siē nuk
mundet t'i shembė nga transheja e kėrkesės bijtė e
ngujuar tė Vetėvendosjes, qė pėrballen me alarmet e zhvendosjes dhe me
granatimet e vazhdueshme tė forcave policore e ushtarake tė UNMIKstanit
Ahtisarist! Ata janė bėrė njė dhe frymojnė sipas parimeve qė i pati Prizreni
legjendarė, ku solli vendimet se do tė veprojė si Lidhje Shqiptare pėr ta
ringritur Rilindjen Kombėtare Shqiptare. Tė asaj ndjenje kanė dalė e do tė
dalin edhe nipėrit e stėrnipėrit e saj dhe me zėrin e kushtrimit si
Abdyli e Mic Sokoli, si Sylejman Vokshi e Sefė
Kosharja, do tė rreshtohen t'i presin gjylet e pushtuesve duke ia
bėrė me dije edhe Fuqisė sė madhe tė Botės se: Do ta japin edhe jetėn vetėm
pėr tė drejtėn, barabarėsinė e lirinė! Ėshtė Lidhja Shqiptare kjo! Amaneti qė u
flet brezave qė tė zgjohen e tė shndėrrohen nė jehonė legjendare pėr
Bashkimin dhe Pavarėsinė e Atdheut tė quajtur Shqipėri e Bashkuar!
Ferit
Ramadani: Kurora e Tutankamonėve! |